Bir küçükbaş hayvancılık türü olan koyun yetiştiriciliği işi yapmak isteyen yatırımcı ve girişimcilerin öncelikle sektörü iyi bilmeleri ve bu işe ilişkin yeteri düzeyde araştırma yapmış olmaları gerekir. Yatırım miktarı arttıkça araştırmanın detaylandırılması ve karlılığı etkileyen tüm faktörlerin dikkate alınması gerekir. Yatırım öncesinde sektördeki gelişmeleri takip eden ve sektörü yakından bilen bir uzman ile birlikte çalışmaları yatırımcının faydasınadır.
Koyunculuk alanında yapılacak bir fizibilite çalışması ile koyun ürünlerinin arz ve talep durumu araştırılır, yatırımın kapasitesi belirlenir, yatırım için kuruluş yeri alternatifleri değerlendirilerek en uygun bölge seçimi yapılır ve gerekli teknik altyapı belirlenir. Detaylı bir maliyet hesaplaması yapılarak yatırımın finansal analizi yapılır ve en sonunda ise yatırımın karlılığını etkileyecek potansiyel riskler ve karlılık üzerindeki etkileri araştırılır ve hesaplanır.
Koyun yetiştiriciliği alanında yapılacak bir yatırım için hazırlanacak fizibilite içeriği, yatırımın konseptine bağlı olarak değişmektedir. İhtiyaç duyulan fizibilite çalışması için genel başlıklar aşağıdaki gibidir.
1. Sektörel değerlendirme
- Türkiye’de küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık sektörünün genel durumu,
- Kırmızı et sektörü arz durumu,
- Süt sektörü arz-talep durumu,
- Mera ve yem bitkileri üretim alanları,
- Türkiye’de koyun ırkları
- Koyun yetiştiriciliğinde besi yöntemleri ve dönemleri
- Yatırım için uygun kapasite belirlenmesi ve kuruluş yeri seçimi,
- Yatırım yapılacak bölgenin arz-talep açısından değerlendirimesi
- Rekabet durumu ve rakip analizi,
- Satış için hedef bölge seçimi (coğrafi konum, nakliye avantajları vs.),
- Kurulacak yer için pazar payı tahmini ve satış tahminleri,
2. Hukuki değerlendirme
- Koyun yetiştiriciliği yapılan bir işletmenin tabi olduğu mevzuat ve yükümlülükler
- Koyun çiftliği işletmesi için alınması gereken izin ve lisanslar
- Ağıl ve mera için arsa ve/veya arazi satın alma veya kiralama işlemleri
- Koyun yetiştiriciliği için Devlet tarafından verilen teşvik ve destekler
3. Teknik değerlendirme
- Koyun çiftliği için gerekli makine ve ekipmanlar
- Koyun yetiştiriciliğinde üretim sürecleri: Damızlık seçimi, koç katımı (aşım), gebelik, kuzulama, kuzu büyütme, anaç koyun ve koçların beslenmesi, koyunların temizliği ve bakımı, kırkım, ayıklama ve diğer iş süreçler,
- İş akış şemaları,
- Sürü projeksiyonu,
- Yem tüketim miktarlarının hesaplanması,
- İhtiyaç duyulan mera alanı ve niteliği,
- Ağıl için yer seçimi, ağıl yapısı ve özellikleri,
- Besi yöntemleri ve besiyi etkileyen faktörler
- Üretim ve kalite standartları,
- Koyun çiftliği için sabit sermaye yatırımı: Arazi/arsa satınalma, damızlık koç-kuzu alımı, etüt ve proje giderleri, bina-inşaat maliyeti, taşıt maliyeti, demirbaş maliyeti ve diğer maliyet kalemleri,
- Koyun çiftliği için işletme giderleri: Yem giderleri, işçilik ve personel giderleri, enerji giderleri, bakım-onarım giderleri, amortismanlar ve diğer giderler,
4. Mali (finansal) değerlendirme
- İşletme gelirleri tahmini: karkas et geliri, süt geliri, yapağı geliri ve diğer gelir kalemleri,
- Başlangıç yatırım tutarı,
- İşletme sermayesi,
- Toplam yatırım tutarı,
- Finansal kaynak planlaması,
- Gelir tablosu,
- Nakit akım tablosu,
- İskonto oranı (AOSM)
- Net bugünkü değer,
- İç verimlilik oranı,
- Yatırımın geri ödeme süresi.
5. Ekonomik değerlendirme
- Projenin kurulduğu bölgenin ve ülke ekonomisine katkıları,
- Koyun çiftliğinin fayda-maliyet analizi
6. Risk değerlendirmesi
- Koyun çiftliği yatırımında ve işletiminde karlılığı etkileyen potansiyel riskler ve yatırım açısından değerlendirmesi,
- Risklerin yönetilmesine ilişkin çözüm geliştirilmesi,
- Duyarlılık analizi ile proje değişkenlerindeki bir değişmenin projenin karlılığı üzerindeki etkisinin hesaplanması,
7. Sonuç ve öneriler
- Fizibilite sonuçlarının yatırım kararı alınması açısından değerlendirilmesi,
- Yatırım ve işletme sürecine ilişkin öneriler,
- Yatırım uygulama planı.